Tiểu đường là căn bệnh mãn tính và gần như phải sử dụng thuốc cả đời để đảm sức khỏe người bệnh. Nhưng nếu như bạn tuân thủ những phương pháp dưới đây thì sẽ hỗ trợ rất nhiều trong việc chữa tiểu đường không dùng thuốc đấy nhé.
Đại cương
Để kiểm soát tốt bệnh tiểu đường, bên cạnh việc dùng thuốc để làm giảm lượng đường huyết, người bệnh cần phải có chế độ ăn uống hợp lý và có lối sống lành mạnh, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao. Đây là các biện pháp giúp điều trị bệnh mà không dùng thuốc cần được áp dụng trong suốt quá trình bị bệnh. Đối với những người mới mắc bệnh, nếu thực hiện tốt chế độ ăn uống và luyện tập thì cũng có thể kiểm soát tốt đường huyết mà chưa cần phải dùng thuốc.
Chế độ ăn
Chế độ ăn hợp lý đóng góp một vai trò rất lớn trong kiểm soát bệnh tiểu đường, nó là nền tảng cơ bản trong kế hoạch điều trị bệnh. Chế độ ăn cho người tiểu đường không phải là chế độ “ăn kiêng” đặc biệt hay người bệnh không phải kiêng tuyệt đối một loại thực phẩm nào đó mà vấn đề là ăn như thế nào để đảm bảo? ăn bao nhiêu? và ăn khi nào? Thực hiện chế độ ăn tốt không gì khác ngoài một chế độ ăn lành mạnh, có thể áp dụng cho tất cả mọi người nếu muốn có một sức khoẻ tốt. Không có một chế độ ăn duy nhất nào phù hợp với các bệnh nhân ĐTĐ vì cần phải linh hoạt và điều chỉnh cho từng đối tượng tuỳ thuộc tuổi, giới, tình trạng bệnh, nghề nghiệp, sở thích…, tuy nhiên có những nguyên tắc chung mà người bệnh tiểu đường cần biết để áp dụng linh hoạt cho bản thân.
Tìm hiểu thế nào là chế độ ăn uống lành mạnh?
Cần đảm bảo đủ và cân đối về năng lượng cũng như các thành phần chất dinh dưỡng cho nhu cầu tăng trưởng, phát triển, duy trì sức khoẻ. Điều chỉnh tuỳ theo mức độ hoạt động thể lực hàng ngày của mỗi người Phù hợp với sở thích, thói quen và điều kiện kinh tế của mỗi người. Thực đơn cần linh hoạt, đa dạng các loại thực phẩm. Giúp kiểm soát đường máu đạt mục tiêu để không làm tăng đường huyết nhiều sau ăn, không làm hạ đường huyết lúc đói. Duy trì cân nặng ở mức lý tưởng hoặc cần giảm cân đến mức hợp lý. Ngăn ngừa bệnh tật: tim mạch, rối loạn mỡ máu, huyết áp, ung thư
– Có thể chia thành nhiều bữa nhỏ nhưng không nên ăn vặt. Có thể ăn 3 bữa ăn chính, hoặc 3 bữa chính và 2 bữa ăn phụ (nếu tiêm nhiều mũi insulin). Ăn 1 bữa trước khi đi ngủ nếu tiêm mũi insulin trước khi ngủ nhằm tránh hạ đường huyết khi ngủ.
– Ăn cùng một lượng mỗi ngày.
– Ăn cùng một lượng chất bột đường mỗi bữa ăn
– Ăn đầy đủ các nhóm thực phẩm (glucid, protid, lipid, vitamin và khoáng chất) mỗi ngày, mỗi bữa.
– Lựa chọn “ thông minh” trong lúc ăn uống: Lựa chọn thực phẩm có nhiều chất xơ, ăn nhiều chất đạm có nguồn gốc thực vật, ít chất béo, đặc biệt chất béo bão hoà hay các loại thực phẩm có chỉ số tăng đường máu (GI) thấp.
– Chế biến thực phẩm chú trọng luộc, áp chảo, hấp, hạn chế đồ rán, xào, sử dụng các loại gia vị và nước sốt ít muối, ít béo và đường. Ăn trái cây nguyên quả, và không ép nước.
– Đa dạng hoá các thực phẩm trong ngày và trong từng bữa ăn.
Tập luyện TDTT
Luyện tập thường xuyên sẽ cải thiện sức khoẻ nói chung và giúp chống lại bệnh tật, nhất là các bệnh tim mạch, xương khớp. Tập luyện giúp tăng cường sinh lực, giảm cân và giảm đường huyết nên được coi là một biện pháp quan trọng trong điều trị bệnh nhân tiểu đường.
Những lưu ý trước khi bắt đầu chế độ luyện tập
Người bệnh tiểu đường, trước khi áp dụng một chế độ tập luyện thể dục thể thao, thì nên đến khám bác sĩ chuyên khoa để có được lời khuyên về chế độ tập luyện cụ thể và thích hợp, về việc lựa chọn môn thể thao nào, hay cường độ và thời gian luyện tập ra sao, có điều gì phải tránh và lưu ý những gì khi tập.
Tập luyện an toàn và hiệu quả
– Lựa chọn hình thức tập luyện phù hợp với tình trạng sức khoẻ và sở thích.
– Tập luyện bắt đầu từ từ, sau đó tăng dần về thời gian, cường độ. Trong khi tập luyện, phải luôn “lắng nghe cơ thể“ để tự điều chỉnh mức độ tập luyện theo tình trạng của bản thân. Nếu tập quá nhanh, quá mạnh hay quá lâu có thể gây đau đớn, kiệt sức, điều này rất có thể gây chấn thương, làm nặng thêm các biến chứng sẵn có, thậm chí còn đe doạ tính mạng.
– Một bài tập tốt bao gồm có 3 giai đoạn:
+ Bắt đầu khởi động 5-10 phút: làm nóng cơ thể bằng những động tác co duỗi chân nhẹ nhàng, chậm rãi.
+ Phần chính của bài tập: tập ít nhất là 20 đến 30 phút. Tập với cường độ mạnh hơn nhưng chú ý không nên quá gắng sức gây thở dốc, mệt lả hay căng cơ bắp quá mức ( có thể nói chuyện với người cùng tập bên cạnh). Mục tiêu của giai đoạn này là đạt tới nhịp tim tăng thêm khoảng 50% đến 70% nhịp tim dự trữ.
– Nhịp tim dự trữ = Nhịp tim tối đa – Nhịp tim lúc nghỉ
– Nhịp tim tối đa = 220 – Tuổi
Nhịp tim lúc nghỉ: nhịp đo lúc vừa ngủ dậy, chưa ra khỏi giường (Không áp dụng với những người có biến chứng thần kinh tự động hoặc dùng các thuốc tim mạch ảnh hưởng tới nhịp tim).
+ Kết thúc bài tập: 5 đến 10 phút thả lỏng, thư giãn gân cốt. Không nên kết thúc một cách đột ngột mà phải tiếp tục vận động chậm dần để cho nhịp tim, nhịp thở giảm dần và cơ bắp thả lỏng dần.
– Để đạt hiệu quả, cần tập ít nhất 3,4 lần mỗi tuần.
– Có thể kết hợp một số hình thức tập luyện khác nhau xen kẽ giữa các ngày trong tuần.