Bạch hoa xà thiệt thảo một vị thuốc Đông y dân gian thường gọi là cây lưỡi rắn hoa trắng, thường mọc hoang ở bờ ruộng, sườn núi, hay hai bên đường đi. Bộ phận dùng làm thuốc là toàn bộ cây, thu hái khi cây có hoa chủ yếu vào mùa hè thu. Có thể dùng tươi hoặc phơi khô dùng dần. Cùng tìm hiểu bài thuốc Đông y giải độc tiêu viêm từ cây bạch hoa xà thiệt thảo nhé.
Tìm hiểu chung về cây bạch hoa xà thiệt thảo
Đây là loài cây thảo mọc bò, dài khoảng 20-25 cm. Thân vuông màu nâu nhạt, cành lá sum suê. Lá mọc ở đốt, hình mác thuôn, dài 1-3,5 cm, rộng 1-3 cm, gốc và đầu nhọn, mặt trên nhẵn hoặc hơi nháp, mặt dưới màu xám nhạt, gân giữa nổi rõ.
Hoa màu trắng, ít khi hồng, có cuống, mọc đơn độc hoặc theo đôi ở kẽ lá. Quả khô, đầu bằng, bao bọc bởi những lá đài tồn tại, hạt có nhiều cạnh.
Mùa hoa quả gần như quanh năm.
Bạch hoa xà thiệt thảo thường dễ nhầm lẫn với các cây lưỡi rắn – Vương thái tô, xương cá, an điền (Hedyotis corymbosa (L.) Lamk., Oldenlandia corymbosa L.) trong cùng họ cây.
Bộ phận dùng
Toàn cây, được thu hái vào mùa hạ hay thu đem về rửa sạch rồi phơi hoặc sấy khô.
Thành phần hóa học của bạch hoa xà thiệt thảo
Trong cây có chứa các osid như asperulosid, 6.0.p coumaroyl scandosid, scandosid methyl ester, methyl ester…, các acid asperulosidic, deacetyl – asperulosidic, oleanolic p.coumaric, stigmasterol, p. sitosterol và sitosterol – o – glucose.
>> Xem thêm: bài thuốc bổ khí dưỡng nhan
Bài thuốc Đông y giải độc, tiêu viêm từ cây bạch hoa xà thiệt thảo
Các nghiên cứu dược lý và lâm sàng hiện đại cho thấy. Nước sắc đặc của bạch hoa xà thiệt thảo có tác dụng ức chế sự phát triển trực khuẩn mủ xanh, trực khuẩn thương hàn và một số loại vi khuẩn khác, ngoài ra còn có tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể và chức năng của vỏ tuyến thượng thận.
Theo kinh nghiệm dân gian, bạch hoa xà thiệt thảo được dùng trong những trường hợp sau:
Trị viêm gan, vàng da: bạch hoa xà thiệt thảo 40g, hạ khô thảo 40g, cam thảo 16g. Ba thứ rửa sạch, sắc lấy nước đặc, uống trong ngày.
Trị ung nhọt: bạch hoa xà thiệt thảo 120g, bán chi liên (tươi) 60g, sắc uống. Dùng ngoài, giã nát đắp lên chỗ đau.
Trị viêm amidan cấp: bạch hoa xà thiệt thảo 12g, xa tiền thảo 12g. Hai thứ rửa sạch, sắc uống.
Trị viêm đường tiết niệu, tiểu buốt, tiểu gắt: bạch hoa xà thiệt thảo, dã cúc hoa, kim ngân hoa, mỗi thứ 40g, thạch vi 20g. Tất cả rửa sạch, sắc uống thay nước trà.
Trị ho do viêm phổi: bạch hoa xà thiệt thảo (tươi) 40g, trần bì 8g. Hai thứ rửa sạch, sắc uống trong ngày.
Trị viêm loét cổ tử cung: bạch hoa xà thiệt thảo (tươi) 30g, bạch anh 30g, nhất chi hoàng hoa 30g, quán chúng 15g, sắc uống.
Trị rắn cắn: bạch hoa xà thiệt thảo (tươi) 60g sắc với 200ml rượu. Gạn nước chia uống 3 lần. Bã đắp vào vết rắn cắn.
Kiêng kỵ: Phụ nữ mang thai phải cẩn thận khi sử dụng. Ngoài ra, bạch hoa xà thiệt thảo ức chế quá trình sinh tinh trùng (thí nghiệm ở chuột), vì vậy, đàn ông yếu sinh lý cũng nên lưu ý.
Lưu ý, thận trọng khi dùng bạch hoa xà thiệt thảo
Cây bạch hoa xà thiệt thảo có gây ra tác dụng phụ gì không?
Tùy từng trường hợp, các vị thuốc trong bài thuốc có thể cần gia giảm cho phù hợp. Do đó, tốt nhất bạn không nên tự ý phối hợp các loại dược liệu. Trong quá trình sử dụng, nếu thấy xuất hiện các triệu chứng bất thường, hãy tạm ngưng dùng và thông báo ngay cho bác sĩ.
Mức độ an toàn của dược liệu bạch hoa xà thiệt thảo
Phụ nữ mang thai cần phải thận trọng khi sử dụng vị thuốc này. Thí nghiệm trên chuột còn cho thấy tác dụng ức chế quá trình sinh tinh trùng nên đàn ông yếu sinh lý cũng cần chú ý khi dùng.
Để đảm bảo an toàn, bạn nên trao đổi với thầy thuốc trước khi muốn sử dụng loại cây này làm thuốc.
>> Xem thêm: chữa gai gót chân
