Củ dòm là dược liệu thường được sử dụng trong bài thuốc chữa các chứng bệnh như phong tê thấp, đau bụng, nhức mỏi, ung nhọt cứng…. Để hiểu rõ hơn về công dụng và các bài thuốc chữa bệnh từ củ dòm mời bạn đọc tham khảo bài viết sau đây.
Công dụng chữa bệnh từ củ dòm
Theo nghiên cứu cho thấy củ dòm mang lại nhiều tác dụng cả trong y học cổ truyền và y học hiện đại, cụ thể như sau:
Theo y học cổ truyền
Củ dòm có tính bình, vị cay, tính hàn, vị đặc biệt đắng. Tính hàn và có vị cay, đắng. Theo Bản Thảo Tái Tân thì vị thuốc này quy vào kinh Tỳ, Can, Thận, còn theo Trung Dược Học thì vị thuốc củ dòm lại quy vào kinh Bàng quang, Tỳ, Thận.
Y học cổ truyền ghi nhận Củ dòm có công dụng lợi thủy, phong thủy cước khí, trừ phong, thủy chủng, giảm sưng đau và chữa hàn thấp ứ trệ, phù do có biểu hiện nhiệt, phù do tỳ hư.
Vị thuốc dùng để chủ trị:
- Trị phong thấp, khớp xương sưng đau nhức và nhọt lở.
- Chữa đau lưng, đau bụng, đau đầu, phù thũng và sốt rét.
- Chữa kiết lỵ, đau dạ dày, đại tiện ra máu và đau bụng kinh niên.
Theo y học hiện đại
Theo nghiên cứu của y học hiện đại, củ dòm với các thành phần hóa học được nêu ở trên mang lại nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe như:
- Hạ huyết áp nhanh, làm lượng tiêu hao oxy ở tim, làm giãn mạch vành từ đó giúp làm tăng lượng máu đến mạch vành và chống rối loạn nhịp tim.
- Chống viêm, giảm đau.
- Hỗ trợ chống dị ứng, chống choáng quá mẫn cảm, giải nhiệt.
- Ức chế trực khuẩn lỵ Shigella.
- Có tác dụng đối với hệ thống hô hấp và hệ thống thần kinh trung ương. Một số thí nghiệm cho thấy có tác dụng hạ huyết áp, tăng nhu động ruột.
Trên đây là một số công dụng chữa bệnh từ củ dòm mà mọi người có thể tham khảo và nắm được để sử dụng đúng mục đích khi có nhu cầu nhằm mang lại hiệu quả.
>> Tham khảo: chữa bệnh từ cây ổ rồng
Bài thuốc Đông y chữa bệnh từ củ dòm
Theo kinh nghiệm dân gian, củ dòm thường được dùng trong các bài thuốc chữa một số chứng bệnh sau đây:
Bài thuốc chữa viêm khớp, sưng đau xương khớp, viêm đa khớp từ củ dòm
- Bài thuốc thứ nhất: Sử dụng Củ dòm và Tằm sa mỗi vị đều 10g, Uy linh tiên 12g và Kê huyết đằng 15g. Các vị thuốc bốc thành 1 thang sắc uống 1 ngày 1 thang.
- Bài thuốc thứ hai: Sử dụng Củ dòm và Ý dĩ nhân mỗi vị 15g, Ngưu tất và Mộc qua mỗi vị 9g. Đen các vị thuốc sắc uống khi còn nóng, mỗi ngày một thang.
- Bài thuốc thứ ba: Sử dụng Củ dòm, Bạch linh, Sinh khương và Bạch truật mỗi vị 12g, Cam thảo 9g, Ô đầu 6h, Quế chi 3g. Các vị thuốc làm thành một thang sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Chữa bí tiểu, phù thũng
- Chuẩn bị: Phòng kỷ và Bạch truật mỗi vị 10g, Hoàng kỳ (sống) 16g, Cam thảo (nướng) 5g.
- Thực hiện: Sắc các vị thuốc với nhau dùng uống 1 thang/ngày.
Trị đau dây thần kinh
- Sử dụng Phấn phòng kỷ 23g và Diphenhydraninum 25mg, chia làm 2 – 3 lần uống trong ngày.
Bài thuốc Củ dòm chữa trị cơ bắp nhão, phù thũng, đau và tê chân tay, chóng mặt
- Chuẩn bị: Củ dòm, Quế chi và Hoàng kỳ mỗi vị 2,4 – 3g, Cam thảo 1,5 – 2g, Phục linh 4 – 6g.
- Thực hiện: Các vị thuốc làm thành một thang và mỗi ngày sắc uống 1 thang.
Trị cước khí, phát sốt, sợ lạnh và chân sưng phù từ củ dòm
- Chuẩn bị: Củ dòm, Sinh địa và Tê giác mỗi vị 8g, Thương truật, Bạch truật và Xuyên khung mỗi vị 6g, Binh lang và Cam thảo mỗi vị 4g.
- Thực hiện: Sắc các vị thuốc với nhau và dùng uống 1 thang/ ngày.
Bài thuốc củ dòm giúp thanh nhiệt, lợi thủy, thông dương, bổ hư, chữa hàn ẩm, ho, có đờm, mũi họng khô, hơi thở hôi.
- Chuẩn bị: Củ dòm 120g, Nhân sâm 160g, Thạch cao 40g và Quế chi 80g.
- Thực hiện: Các vị thuốc cho vào ấm sắc cùng với 600ml nước cho đến khi cạn còn 200ml thì dùng uống khi còn ấm.
Chữa nhiệt tý, thấp khớp cấp
- Sử dụng rượu ngâm củ dòm 10% để uống 2 – 3 lần mỗi ngày và mỗi lần 10 – 20 ml. Cứ 10 ngày là hết một liệu trình điều trị và nghỉ 4-5 ngày rồi lại tiếp tục dùng tiếp, dùng liên tục 3 – 6 liệu trình để đạt được hiệu quả tốt hơn.
Lưu ý khi sử dụng bài thuốc chữa bệnh từ củ dòm
Khi sử dụng các bài thuốc chữa bệnh từ củ dòm, để đảm bảo an toàn và hiệu quả thì người bệnh cần chú ý:
- Củ dòm là vị thuốc có tính hàn, đắng và rất dễ gây tổn thương tỳ vị. Do đó, người tỳ vị hư, âm khí hư, không có chứng thấp nhiệt thì không được sử dụng dược liệu này.
- Sử dụng dược liệu nàycó thể gây hại thận, độc gan và hư tuyến thượng thận. Do đó, khi sử dụng bài thuốc chữa bệnh từ củ dòm cần phải hết sức thận trọng.
- Theo y học cổ truyền, Củ dòm là vị thuốc có công dụng trừ phong thấp, chỉ thống, tiểu thũng nhưng vị thuốc này cũng chứa nhiều độc tố. Do đó, cần trao đổi với thầy thuốc trước khi sử dụng dược liệu này để được hướng dẫn và tư vấn cụ thể.
Hy vọng qua bài viết này đã giúp mọi người biết được công dụng và các bài thuốc chữa bệnh từ củ dòm. Tuy nhiên thì những thông tin về dược liệu được cung cấp ở trên chỉ có tính tham khảo.
>> Xem thêm: chữa bệnh từ cây uy linh tiên
