Uy linh tiên là loại cây dược liệu quý, có tác dụng trừ phong thấp, hành khí, chỉ tý thống và thông kinh lạc. Với các đặc tính dược lý đa dạng, dược liệu này được sử dụng để điều trị đau nhức xương khớp, nấc cụt, vàng da do viêm gan siêu vi, chân tay tê bại, tổn thương dây thần kinh,… Dưới đây là công dụng và các bài thuốc chữa bệnh từ cây uy linh tiên mời bạn đọc tham khảo.
Công dụng chữa bệnh từ cây uy linh tiên
Trong y học hiện đại
Uy linh tiên được chứng minh công dụng ở nhiều đối tượng khác nhau như:
- Tác dụng cơ trơn: Cây uy linh tiên khi được thử nghiệm ở chó và thỏ cho ra kết quả giúp tần số nhu động thực quản tăng với biên độ lớn hơn. Điều này được ứng dụng trong việc chữa hóc xương cá ở người. Sau khi dùng cây uy linh tiên thì ở những người hóc xương cá sẽ giúp giãn cơ, tăng nhu động thực quản. Ngoài ra, cây uy linh tiên còn có công dụng đối kháng, lợi mật, ức chế tác dụng co bóp của histamin, giúp tăng lưu lượng mật tiết và làm cơ vòng oddi được giãn.
- Tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm: Nước sắc từ vị thuốc của uy linh tiên (có chứa anemonol, anemonin) có tác dụng ức chế tụ cầu vàng và trực khuẩn shigella, ức chế một số khuẩn gram dương và âm, hay một số loại nấm.
- Lưu ý: thành phần anemonin trong vị thuốc của cây uy linh tiên có thể gây mụn phỏng ngoài da, xung huyết niêm mạc, nếu dùng quá liều sẽ bị xuất huyết dạ dày và có thể dẫn đến tử vong.
Trong y cổ truyền
Trong y học cổ truyền thì uy linh tiên với phần rễ có vị đắng tính ôn, mát, thân có vị ngọt nhạt, hơi đắng.
Uy linh tiên có tác dụng khu phong, trừ thấp, giúp giảm đau và thông 12 kinh lạc. Với phần thân uy linh tiên thì đây là bộ phận có tác dụng nhuận tràng, tiêu viêm. Phần cao được chiết từ thân cây uy linh tiên khi ngâm trong rượu vang có thể giúp giảm đau các chấn thương do vấp ngã, va chạm cơ học.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây uy linh tiên
Bài thuốc trị lưng đau gối mỏi, đau nhức xương khớp do phong thấp
- Cách 1: Dùng 3 – 6g bột uy linh tiên uống với rượu ấm, ngày dùng 2 lần.
- Cách 2: Sử dụng quế tâm, đương quy và uy linh tiên sắc uống, giúp giảm đau lưng do té ngã hoặc phong thấp.
- Cách 3: Chuẩn bị khương hoạt, quế chi, phụ tử và uy linh tiên mỗi thứ 6g. Đem sắc uống hằng ngày để giảm đau lưng mỏi gối và viêm khớp mãn tính.
Bài thuốc trị nấc cụt
- Chuẩn bị: Mật ong và uy linh tiên mỗi thứ 30g.
- Thực hiện: Đem các vị sắc uống.
Trị hóc xương cá với cây uy tinh tiên
- Cách 1: Dùng 30g dược liệu sắc đặc và uống với giấm.
- Cách 2: Chuẩn bị sa nhân 3g và uy linh tiên 10g, đem sắc và dùng nước uống.
Bài thuốc trị đau bụng dưới do khí trệ ở phụ nữ
- Chuẩn bị: Mộc hương, quế tâm, mộc hương và đương quy mỗi thứ 20g, uy linh tiên 40g.
- Thực hiện: Đem các vị tán bột, mỗi lần dùng 4g uống với rượu nóng.
>> Tham khảo: chữa bệnh từ cây quyển bá
Bài thuốc trị đau bao tử cơ năng
- Chuẩn bị: Uy linh tiên 10g và 1 quả trứng gà.
- Thực hiện: Đem sắc dược liệu, sau đó thêm trứng gà vào và trộn uống.
Bài thuốc trị táo bón, đại tiện khó và hỗ trợ điều trị bệnh trĩ
- Chuẩn bị: Nhũ hương, uy linh tiên và chỉ xác mỗi thứ 40g.
- Thực hiện: Tán bột và vo thành hoàn. Mỗi ngày dùng 12 – 16g uống cùng với nước cơm.
Bài thuốc trị sỏi mật
- Chuẩn bị: 30 – 60g uy linh tiên
- Thực hiện: Đem sắc uống hằng ngày
Bài thuốc trị chứng khô tiêu, táo bón, tân dịch khô ở người cao tuổi
- Chuẩn bị: Hoàng kỳ và chỉ thực 40g và uy linh tiên 20g.
- Thực hiện: Đem các vị tán bột, sau đó trộn với mật làm thành hoàn (hoàn to bằng hạt ngô đồng). Mỗi lần dùng 20 viên uống cùng với nước sắc sinh khương.
Bài thuốc trị sang lở và hắc lào
- Chuẩn bị: Một nắm rễ uy linh tiên tươi
- Thực hiện: Giã nát và đắp ở ngoài da
Bài thuốc trị chân tay co rút, viêm đa khớp và đau nhức xương khớp
- Chuẩn bị: Hoàng bá, hải phong đằng, uy linh tiên, phòng kỷ, đào nhân, nhũ hương, bạch chỉ, xuyên khung, độc hoạt và tần giao mỗi thứ 12g.
- Thực hiện: Sắc uống mỗi ngày
Bài thuốc chữa đau dây thần kinh cổ và cánh tay
- Chuẩn bị: Hoàng kỳ, bạch thược, uy linh tiên, sinh khương và đương quy mỗi thứ 12g, đại táo 10g, cát căn, mộc qua và độc hoạt mỗi thứ 15g, cam thảo 6g và quế chi 8g.
- Thực hiện: Đem các vị sắc uống, dùng mỗi ngày 1 thang.
Bài thuốc chữa bệnh từ cây uy linh tiên trị chứng phong tê thấp
- Chuẩn bị: Thiên niên kiện, tỳ giải, cẩu tích, uy linh tiên, thổ phục linh, cỏ xước và cốt toái bổ mỗi thứ 10 – 15g.
- Thực hiện: Sắc uống mỗi ngày.
Bài thuốc chữa đau thần kinh hông
- Chuẩn bị: Chỉ xác, trần bì, quế chi, phòng phong và tế tân mỗi thứ 8g, độc hoạt, tang ký sinh, xuyên khung, uy linh tiên, đan sâm và ngưu tất mỗi thứ 12g.
- Thực hiện: Sắc uống, ngày dùng 1 thang.
Bài thuốc trị ngứa da, chốc lở, chàm và hắc lào
- Cách 1: Dùng uy linh tiên giã nát, sau đó ngâm với rượu/ giấm trong 10 ngày và dùng nước thoa lên da.
- Cách 2: Dùng cành non của uy linh tiên giã nát, ngâm với cồn 700 và dùng nước bôi.
Bài thuốc chữa bệnh từ cây uy linh tiên trị vàng da do viêm gan cấp
- Chuẩn bị: Một lượng bột uy linh tiên.
- Thực hiện: Mỗi lần dùng 12g trộn với trứng gà, thêm dầu vừng và rán lên ăn. Ngày ăn 3 lần liên tục trong 3 ngày.
Lưu ý khi sử dụng bài thuốc chữa bệnh từ cây uy linh tiên
- Không dùng cho người suy nhược nặng, thiếu máu, gân co rút
- Không nên uống chung vị thuốc uy linh tiên với nước chè hay canh miến
- Lá của cây uy linh tiên có thể gây sưng da, sẹo tím và làm nổi mụn phỏng
- Các bài thuốc uy linh tiên phải được kê và bốc thuốc bởi thầy thuốc đông y có kinh nghiệm. Người bệnh không tự ý bốc và pha thuốc với liều lượng chưa cho phép.
Uy linh tiên là một trong số các loại cây được ứng dụng nhiều trong y học hiện đại và y học cổ truyền. Tuy nhiên, các tác dụng không mong muốn khi sử dụng loại cây này cũng rất nguy hiểm. Để phát huy được công dụng chữa bệnh từ cây uy linh tiên, người dùng nên tư vấn bác sĩ, thầy thuốc y học cổ truyền có kinh nghiệm.
>> Xem thêm: chữa bệnh từ cây ổ rồng
