Cây xấu hổ hay còn gọi là cây trinh nữ, cây mắc cỡ, là một loài cây quen thuộc với chúng ta. Nó thường mọc hoang ở khắp các đồng quê. Cây xấu hổ có rất nhiều công dụng trong việc điều trị bệnh, đặc biệt chữa bệnh mất ngủ, viêm khớp, giúp an thần rất hiệu quả. Cùng tìm hiểu công dụng và các bài thuốc chữa bệnh từ cây xấu hổ qua bài viết dưới đây nhé.
Công dụng chữa bệnh từ cây xấu hổ
Cây xấu hổ chứa nhiều thành phần hóa học như chất Alcaloid – một axit amin có nguồn gốc tự nhiên, trong y học được sử dụng để giảm đau, gây tê. Các chất khác được tìm thấy trong cây xấu hổ gồm: Flavonosid, Minosin, Crocetin, axit amin, các loại alcol và axit hữu cơ. Bên trong hạt xấu hổ có chứa Selen và chất nhầy. Lá cây xấu hổ có các thành phần tương tự Selen và Adrenalin. Đây là các thành phần giúp hỗ trợ quá trình vận chuyển máu tới tim.
Công dụng của cây xấu hổ theo Y Học Cổ Truyền
Công dụng của cây xấu hổ là gì? Theo Dông y, cây xấu hổ có vị ngọt, hơi se, tính hơi hàn, thường được sử dụng để điều trị các bệnh lý như suy nhược thần kinh, viêm phế quản, viêm gan, viêm kết mạc cấp tính, mất ngủ, đau dạ dày, huyết áp cao, phong thấp, sỏi đường tiết niệu. Cụ thể:
- Thân cây xấu hổ giã nát, đắp ngoài để điều trị viêm da mủ, chấn thương;
- Rễ cây xấu hổ điều trị tê bì tay chân, đau lưng, đau nhức xương khớp, kinh nguyệt không đều;
- Cành và lá cây xấu hổ hỗ trợ điều trị mất ngủ, trằn trọc, suy nhược thần kinh;
- Hạt cây xấu hổ điều trị hen suyễn và có thể gây nôn khi cần thiết.
Công dụng của cây xấu hổ theo Y Học Hiện Đại
Theo nhiều nghiên cứu Y Học Hiện Đại, các hoạt chất trong cây xấu hổ có thể điều trị một số tình trạng sau:
- Chống lại nọc của rắn độc: Một nghiên cứu vào năm 2001 tại đại học Ấn Độ đã ghi nhận dịch chiết từ rễ khô của cây xấu hổ có chứa Minosa – hoạt chất có khả năng ức chế hoạt động của men Hyaluronidase và Protease (hay có trong nọc rắn độc);
- Chống lo âu: Tinh chất có trong cây xấu hổ có thể hỗ trợ điều trị lo âu, trầm cảm, hồi hộp, tim đập nhanh;
- Chống co giật: Dịch chiết từ lá cây xấu hổ có thể hỗ trợ chống co giật gây ra bởi Pentylenetetrazol và Strychnin;
- Chống trầm cảm: Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Mexico, chiết xuất từ lá cây xấu hổ khô có tác dụng chống lại các biểu hiện của bệnh trầm cảm;
- Điều hòa kinh nguyệt: Các nhà nghiên cứu ở Ấn Độ cho biết cây xấu hổ có thể tác động lên chu kỳ rụng trứng bình thường;
- Hạ lượng đường trong máu.
>> Tham khảo: chữa bệnh từ cây thồm lồm
Các bài thuốc chữa bệnh từ cây xấu hổ
Chữa viêm phế quản mạn tính
Cây xấu hổ 30g, rễ lá cẩm 16g sắc thành thuốc, chia làm 2 lần uống trong ngày.
Điều trị mất ngủ, suy nhược thần kinh
Bài thuốc thứ nhất: Dùng 15g xấu hổ sắc thành thuốc uống trong ngày.
Bài thuốc thứ hai: Kết hợp 15g xấu hổ với 15g cúc tần, chua me đất 30g sắc thành nước uống hằng ngày và mỗi buổi tối.
Trị viêm khớp
Chuẩn bị 40 – 50g cây mắc cỡ, 40 – 50g lá lốt , 15g quế chi, 30 – 40g hoắc hương, 20g lá long não , 30 – 40g tía tô, 30 – 40g lá ngải cứu, 30 – 40g cây hy thiêm, 30 – 40g đơn tướng quân. Bạn cho tất cả vào nồi, thêm nước xâm xấp dược liệu rồi đun sôi, tới khi thấy mùi thơm tỏa ra thì trùm vải kín, xông khoảng 10 – 15 phút/ngày tới khi mồ hôi toàn thân toát ra thì ngừng lại. Nên xông hoặc tắm hơi 1 lần/ngày, mỗi liệu trình 2 tuần, nghỉ 1 tuần rồi lặp lại;
Điều trị đau ngang thắt lưng, nhức mỏi xương gân
Bài thuốc thứ nhất: Rễ xấu hổ phơi khô mang đi sao vàng, tẩm rượu rồi lại sao khô. Mỗi lần dùng khoảng 20 – 30g sắc thành nước uống trong ngày.
Bài thuốc thứ hai: Kết hợp 20 – 30g rễ xấu hổ sao vàng, tẩm rượu bên trên cùng với rễ cúc tần và bưởi bung, mỗi vị 20g, dây cam thảo và rễ đinh lăng, mỗi vị 10g sắc thành nước uống trong ngày.
Điều trị viêm da dày, hoa mắt, đau đầu, mất ngủ
Dùng 10 – 15g rễ cây xấu hổ sắc với nước, uống trong ngày.
Điều trị Zona thần kinh
Dùng lá cây xấu hổ giã nát, đắp vào vùng da bị tổn thương để giảm đau.
Điều trị huyết áp cao
Dùng cây xấu hổ 6g, hà thủ ô, tăng ký sinh mỗi vị 8g, cùi bông sứ, câu đằng, đỗ trọng, lá vông nem, hạt muồng ngu, kiến cò mỗi vị 6g kết hợp với 4g địa long, sắc thành nước uống hàng ngày.
Ngoài ra, có thể mang vị thuốc trên tán thành bột, làm thành viên hoàn để uống hằng ngày.
Trị khí hư
Giã nát rễ cây mắc cỡ tươi, ép thành nước uống. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 2 thìa canh, dùng liên tục trong 7 ngày;
Hỗ trợ làm mát gan
Dùng 40g cây xấu hổ phơi khô sắc thành nước uống hằng ngày.
Trị động kinh
Lấy 20g cây mắc cỡ phơi khô, 10g cây câu đằng, sắc uống trong ngày, đặc biệt là khi chuẩn bị tới cơn co giật, Bệnh nhân chú ý cây câu đằng không nên sắc quá kỹ.
Dự phòng tái phát tê thấp, thấp khớp, đau xương
Dùng 15 – 20g rễ cây mắc cỡ khô, 15 – 20g rễ cây lá lốt khô, sắc uống mỗi ngày. Hoặc bạn có thể dùng nước sắc ở trên, thêm vào một chút muối ăn rồi ngâm các khớp bị bệnh trong khoảng 20 – 30 phút khi nước thuốc còn ấm;
Lưu ý khi sử dụng bài thuốc chữa bệnh từ cây xấu hổ
Không dùng cây xấu hổ cho người suy nhược cơ thể và người thiên hàn. Đặc biệt, phụ nữ có thai không được sử dụng cây xấu hổ.
Không được dùng kết hợp cây xấu hổ với cây Mimosa.
Trên đây là những thông tin chi tiết về công dụng và các bài thuốc chữa bệnh từ cây xấu hổ. Hy vọng bài viết này đã mang đến cho bạn đọc những thông tin bổ ích và tìm kiếm được bài thuốc trị bệnh hiệu quả.
>> Xem thêm: chữa bệnh từ hoa nhài
