Theo Đông y, huyết áp thấp thuộc chứng huyễn vựng (huyễn tức là hoa mắt, vựng là chóng mặt). Nguyên nhân chủ yếu của bệnh này là do khí huyết hư làm cho não thiếu sự nuôi dưỡng gây nên chứng hoa mắt, chóng mặt, váng đầu, buồn nôn, sắc mặt nhợt nhạt, tay chân yếu run, mạch vô lực… Bài viết này benhnany.com tổng hợp cho bạn đọc các bài thuốc chữa huyết áp thấp cực hay có thể áp dụng tại nhà.
Nâng dần huyết áp thấp
Chứng huyết áp thấp bất kỳ do nguyên nhân nào, theo y học cổ truyền đều thuộc “chứng hư”, nhẹ thì do tâm dương bất túc, tỳ khí suy nhược, nặng thì thuộc thể tâm dương suy, vong dương hư thoát.
Huyết áp thấp trên lâm sàng thường chia ra huyết áp thấp triệu chứng và huyết áp thấp tư thế.
Huyết áp thấp triệu chứng: thường gặp trong các bệnh xuất huyết cấp, bệnh suy tim, nhồi máu cơ tim, nhịp tim không đều (tim đập quá nhanh hoặc quá chậm). Thiếu máu mạn tính, trạng thái kém dinh dưỡng kéo quá dài. Huyết áp tối đa dưới 90 mm /Hg. Huyết áp tối thiểu dưới 60 mm /Hg, mạch áp dưới 20 mm /Hg.
Một số bài thuốc chữa huyết áp thấp trong Đông y thường dùng như sau:
– Ích khí dương âm thang
Thành phần: Đảng sâm 15g, Mạch môn 9g, Ngũ v Ị từ 5g,
Hoàng kỳ (trích) 15g, Nhục quế 2-4g, Trích cam thảo 9g, Phù tiểu mạch 30g, Táo 5 quả.
Cách dùng; Mỗi ngày một thang, sắc nước chia làm 2 lần uống.
Công hiệu: bổ khí, ích âm tăng huyết áp
Chủ trị: chóng mcặt (bệnh huyết áp thấp mãn tính). Triệu chứng; chóng mặt, đau đầu, chóng mặt, chân tay rã rời, mất ngủ, lưỡi đỏ nhạt, rêu lưỡi mỏng tráng, mạch hư.
Cách giải bài thuốc: Trong thang thuốc lấy Đảng sâm ích khí, Hoàng kỳ bổ khí thăng thanh dương, Cam thảo ích khí ở tâm, Phù tiêu mạch ích tâm khí, dưỡng tâm âm.
Ngoài ra còn có Mạch môn thanh nhiệt dưỡng âm, Ngũ vị tử thu tinh khí, hai thứ phối hợp với Đảng sâm là bài “Sinh mạch
tán” có công năng cải thiện chức năng cơ tim. Táo đỏ, Phù tiểu mạch, Cam thảo là bài “Cam mạch đại táo thang” có tác
dụng dưỡng tâm âm, ích tâm khí để an thần định chí.
Đồng thời lại gia Nhục quế có tính chất ôn dương hợp với
Trích cam thảo cường tráng tâm dương để cứu tâm khí làm khí thịnh, lực mạch đập tăng, khí huyết thông suốt. Một khi huyết mạch vận hành bình thường thì não bộ được lợi, có thể trị chóng mặt, huyết áp thấp.
Nói chung khi dùng bài thuốc này đê điều trị thì uống trong vòng 5 – 20 thang, huyết áp đã tương đối ổn dịnh.
– Thăng ích thang
Thành phần: Thục ffịa 30g, hoài sơn 15g, Đan bì 15g, Trạch tả 9g, Phục linh 9g, Sơn thù 1.3g, Đảng Sâm 30g, Mạch môn 9g, Ngũ vị từ 9g, Hoàng kỳ 15g, Ma hoàng 9g.
Cách dùng: Mỗi ngày 1 thang, mỗi thang sắc 3 lần lấy 400ml chia thành 3 lần uống. Công hiệu: bổ khí, ích âm, tăng huyết cáp.
Chủ trị: chóng mặt (bệnh huvết áp thâp).
Triệu chứng; chóng mặt, hoa mắt, ù tai, tinh thần ủy mị, lưng, đầu gối nhức mỏi, tim đập nhanh và loạn nhịp, thở dốc, đêm ngủ không yên, trí nhớ kém, khi mệt mỏi chóng mặt càng nặng, lưỡi đỏ, mặt trầm.
>> Tham khảo: thảo dược trị bệnh gan
Giải thích bài thuốc: Phương thuốc này chuyên trị huyết áp thâp, thuộc phạm trù chóng mặt.
Biểu hiện lâm sàng: Khi âm lưỡng hư, khí hư thì tinh thần ủy mị, tim đập nhanh và loạn nhịp, thở dốc, trí nhớ giàm, khi mệt mỏi thì bệnh thêm nặng, ít đờm, mạch căng, yếu. Âm hư thì chóng mặt, dầu gối, lưng nhức mỏi, tai ù, đêm ngủ không yên, lưỡi dỏ, mạch yếu chậm. Vì thế cách trị là chú ý tới khí, bổ khí và dưỡng âm.
Trong đơn thuốc Iấy Đảng Sâm bổ khí làm chủ. Hoàng kỳ bô khí, dưỡng âm của tỳ thận, Sơn thù bổ can thận mà sáp tinh khí. Ngoài ra, Mạch môn, Ngũ vị phối với Đảng sâm là bài “Sinh mạch tán” để ích khí dưỡng âm sinh mcạch, hợp với Hoàng kỳ đê tăng huyết áp. Đan bì lương huyết tán ứ tả can hoà.
Trạch tả để lợi thủy, tiết tưởng hoà ở thận vị, Phục linh trừ thấp kiện tỳ. Ba loại thuốc phối hợp với Thục địa, Sơn thù, Hoài sơn Ià bài lục địa hoàng, bố dưỡng can thận âm. Ma hoàng cay tán, để tán trệ thông dương, làm khí huyết lưu thông, chóng mặt có thể khỏi.
Bài thuốc này đã dùng để điều trị huyết áp thấp chóng mặt. Uống thuốc thường nhiều nhất là 20 thang, thấp nhất là 8 thang bệnh đã có nhiều chuyển biến.
>> Xem thêm: bài thuốc chữa cao huyết áp
