Cây đỗ quyên là loại cây cảnh có hoa rất đẹp được nhiều người yêu thích ở Việt Nam. Chúng không chỉ đẹp mà còn là dược liệu giúp chữa nhiều căn bệnh hiệu quả. Vậy hãy cùng tìm hiểu công dụng và những bài thuốc chữa bệnh từ cây đỗ quyên trong bài viết dưới đây nhé!
Công dụng chữa bệnh từ cây đỗ quyên
Đỗ quyên, tên khác là báo xuân hoa, sơn trà hoa, sơn thạch lựu, thanh minh hoa, ánh sơn hồng, mãn sơn hồng…
Ở nước ta có tới 15 loài đỗ quyên khác nhau, có nhiều loài có thể sử dụng làm thuốc. Tuy nhiên, cũng có một số loài đỗ quyên có độc. Ví dụ như đỗ quyên hoa vàng (hoàng hoa đỗ quyên) có độc tính rất cao. Để dùng thuốc an toàn, chỉ nên sử dụng loài hoa đỗ quyên đỏ.
Đỗ quyên là loại cây nhỡ, cành có vỏ xám đen, nhẵn. Lá đơn mọc cách, thường tụ hợp ở ngọn cành; phiến lá hình bầu dục, dày, dai, mặt trên xanh bóng, mặt dưới nâu nâu và hơi có lông, lá tựa như lá nhót tây nhưng nhỏ hơn. Hoa xếp thành tán từ 2-6 đóa ở cành ngọn, Quả nang hình trứng, đầy lông thô.
Y học cổ truyền cho rằng hoa và lá đỗ quyên có vị chua ngọt, tính ấm, tác dụng hoạt huyết, điều kinh, trừ đờm, giảm ho, làm hết ngứa, khử phong thấp, được dùng để chữa các chứng rối loạn kinh nguyệt, băng lậu, bế kinh, tổn thương do ngã, phong thấp, nôn ra huyết…
Rễ đỗ quyên có vị chua, chát, có độc; có tác dụng hoạt huyết, trừ phong thấp, hóa ứ và chỉ huyết (cầm máu).
>> Xem thêm: chữa bệnh từ quả sung
Những bài thuốc hay chữa bệnh từ cây đỗ quyên
Viêm khí phế quản mạn tính: Lá đỗ quyên khô tán bột, chế với cồn theo tỷ lệ 1/1, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 10-20ml.
Hoặc: Lá đỗ quyên 30g, lá nhót 15g, diếp cá 24g sắc uống.
Chữa bệnh thấp tý, đau khớp xương, vận động khó khăn: Sử dụng rễ kim anh 3g; hoa đỗ quyên tươi với 12g; rửa sạch ngâm 1 lít rượu trắng 40o trong vòng 1 tháng. Chỉ sử dụng cho người lớn. Trẻ em không được dùng. Liều trung bình: uống 1 lần vào buổi tối trước khi ngủ từ 15ml đến 20ml. Đối với bệnh nhân suy nhược cơ thể thì 10ml đến 15ml/lần
Hoặc có thể sử dụng bài thuốc sau: Rễ đỗ quyên, hà thủ ô, ngũ gia bì, thỏ ty tử, ba kích, uy linh tiên – mỗi vị 12-20g, sắc nước uống trong ngày.
Nôn ra máu, chảy máu mũi: Hoa đỗ quyên tươi 15g sắc uống. Hoặc: Rễ đỗ quyên khô 15g sắc uống.
Chữa chứng rụng tóc: Người ta dùng 15g hoa đỗ quyên; xuyên hoa tiên 30g; cốt toái bổ 15g; cao lương 25g; ngâm với 1 lít rượu trong 7 ngày. Khi dùng lắc đều, dùng que bông thấm tẩm vào rượu sau đó bôi xát vào vùng tóc rụng. Trước khi bôi rượu hãy sử dụng 1 lát gừng tươi chà xát vào da đầu cho đến khi da có cảm giác đau.
Trị vết thương sưng tấy, bầm tím do ngã: Lá đỗ quyên khô tán bột rắc vào vết thương để cầm máu; Lá đỗ quyên tươi, nghệ vàng lượng vừa đủ, giã nát, thêm chút rượu và đắp vào nơi tổn thương. Thuốc sắc: rễ đỗ quyên 30g và sau đó sắc uống trong ngày.
Khí hư: Hoa đỗ quyên trắng 15g, móng giò lợn lượng vừa đủ, hầm nhừ làm canh ăn.
Hoặc: Rễ đỗ quyên 15g, cây hàm ếch (tam bạch thảo) 15g, sắc uống.
Rong kinh: Rễ đỗ quyên 30 – 60g, sắc uống cùng với một chút rượu vang.
Hoặc: Hoa đỗ quyên 60g, sao với rượu rồi sắc uống.
Chữa xuất huyết hậu sản: Lá đỗ quyên 1 nắm, sắc cùng với một chút rượu và uống.
Rối loạn kinh nguyệt: Rễ đỗ quyên 15g, rễ bạc hà 15g, ích mẫu thảo 15g, hoa hồng 9g, sắc uống. Nếu có đau bụng, đau lưng và màu kinh nhợt nhạt thì dùng rễ đỗ quyên 30g, rễ hải kim sa 30g, ô dược 15g, sắc uống trước kỳ kinh 1 – 2 tháng.
Chữa đau dây thần kinh tọa: Người ta sử dụng rễ đỗ quyên với liều như sau: Rễ đỗ quyên 3g; Uy linh tiên 30g; Thổ ngưu tất 60g; Rễ lục nguyệt sương 30g. Sắc uống nhiều ngày. Ngày uống 1 thang, rồi chia làm 2 phần. Uống khí ấm nóng, sau ăn hoặc có thể ngâm rượu. Uống 1 ly nhỏ trước khi ăn. Ngày uống 2 lần vào bữa ăn chính.
Mụn nhọt, viêm loét vùng gáy: Dùng lá đỗ quyên và lá trắc bách diệp tươi giã nát, trộn với lòng trắng trứng gà và mật ong rồi đắp lên tổn thương.
Cây đỗ quyên chữa áp xe vú giai đoạn viêm tấy: Nên sử dụng rễ đỗ quyên 30g, sắc uống trong ngày.
Hoa đỗ quyên trị vết thương ngoài, mắt sưng đỏ: Hoa và lá đỗ quyên non + sữa người. Rửa sạch nguyên liệu, giã nát trộn với chút sữa người đắp ngoài chỗ đau.
Trị ngoại thương, xuất huyết: Hoa và lá đỗ quyên non rửa sạch, giã nát đắp ngoài vết thương.
Đông y từ xưa đến nay có nhiều bài thuốc chữa bệnh từ các thành phần lá tươi, lá khô, rễ, thân, quả và hoa đỗ quyên. Tuy nhiên, để nó phát huy tác dụng, chúng ta cần đúng liều lượng và tốt nhất nên tham khảo ý kiến của các thầy thuốc Đông y trước khi sử dụng.
>> Xem thêm: chữa bệnh từ cây lan kim tuyến
